تجربه کاربری ( UX ) از مهم ترین مفاهیمی است که این روزها در دنیای تکنولوژی و فناوری شنیده می شود . در این مقاله از وبلاگ گروه طراحی سایت داکا قصد داریم درباره به یکی از اساسی ترین سوالات که برای اکثر کاربران یش آمده یعنی تجربه کاربری ( UX ) چیست؟ صحبت کنیم. پس اگر شما هم مایل هستید با این اصطلاح بیشتر آشنا شوید با ما تا انتهای این مقاله همراه شوید.
تجربه کاربری ( UX ) چیست؟
User Experience یا به اختصار UX به معنای تجربه کاربری است. در واقع هنگامی که کاربری از یک محصول استفاده میکند، به مجموع تجربیات او از این محصول UX می گویند. زمانی که کاربری برای اولین بار از محصول شما استفاده میکند، تجربیاتی که از آن بدست آورده است؛ در آینده میتواند یادآور محصول شما باشد.
این تجربه کاربری اگر مثبت باشد، کاربر را نسبت به محصول وفادار میکند و باز هم از آن استفاده خواهد کرد. در نگاهی دیگر این تجربه کاربری اگر منفی بوده باشد، ذهن مخاطب نسبت به محصول منفی خواهد ماند، به حدی که ممکن است دیگر هرگز از ان محصول استفاده نکند.
طراحی تجربه کاربری ( UX ) چیست ؟
در پاسخ به این پرسش که طراحی تجربه کاربری ( UX design) چیست باید گفت:
UX design اصلاً مفهوم جدیدی نیست. این اصطلاح از اوایل دهه نود میلادی وجود داشته است و توسط دونالد نورمن هنگامی که در اپل به عنوان دانشمند شناختی کار می‌کرد، مطرح شد.
دان نورمن به تمام جنبه‌های تجربه کاربر با یک محصول یا خدمات علاقه داشت. از جمله طراحی صنعتی ، گرافیک ، رابط کاربری و تعامل فیزیکی. برای دربر گرفتن همه عناصر مختلف که تعیین کننده احساس کاربر در هنگام تعامل با یک محصول است، وی اصطلاح “تجربه کاربر” یا همان UX را مطرح کرد.
درواقع می توان گفت طراحی تجربه کاربری ( UX design) کمک میکند تا نقاط ضعف محصول از نظر مشتری را کاهش و در مقابل نقاط قوت آن را افزایش دهید.
ویژگی های یک UX خوب
از مدل هایی که جنبه ها و عناصر مختلف تشکیل دهنده تجربه کاربری ( UX ) یک سایت را نشان می دهد، مدل لانه زنبوری یا شانه عسلی UX می باشد که در اصطلاح علمی به آن UX Honeycomb می گویند این مدل که توسط پیتر مورویل (Morville) ارائه شده است.
جنبه ها و عناصر تشکیل دهنده UX یک محصول را ۷ مورد بیان می کندکه در ادامه با آن ها بیشتر آشنا می شویم.
۱- قابل استفاده یا Usable باشد
از اساسی ترین نیازهای یک تجربه کاربری ( UX ) خوب این است که کاربران قادر به دستیابی به کارهایی که برای انجام آن برنامه ریزی کرده اید، باشند. اگر کاربران نمی توانند از محصول استفاده کنند، این محصول نه تنها تجربه کاربری خوبی ارایه نمی دهد بلکه کاملا بی فایده است.
۲- قابل کشف یا Findable باشد
پیدا کردن اطلاعات مورد نیاز در یک محصول نیز مهم است. آیا منوی موجود در وبسایت برای کاربران قابل درک است؟ آیا نوار جستجو در جایی که کاربران فکر می کنند قرار گرفته است؟ کاربران می توانند دکمه ثبت نام سایت را به خوبی پیدا کنند؟ اگر کاربران مجبور باشند بیش از حد به دنبال چیزی بگردند یعنی تجربه کاربری یا UX محصول شما مشکل دارد
۳- مفید یا Useful باشد
ممکن است یک سایت به زیبایی طراحی شده و کاربری آن آسان باشد، اما اگر به رفع نیاز کاربر کمکی نکند، کاربران برای سایت که نیازی به آن ندارند وقت صرف نمی کنند. ی
۴- مطلوب یا Desirable باشد
اگر طراحی یک محصول قابل درک و لذت بخش باشد، کاربر متمایل به استفاده از آن است. اما اگر اینطور نباشد چه؟ حتی مفیدترین و کاربردی ترین محصولات در صورت خسته کننده بودن و عدم وجود انگیزه برای استفاده از آن می تواند یک تجربه کاربری ضعیف ارائه دهد.
۵- ارزشمند یا Valuable باشد
از مهمترین اصول طراحی تجربه کاربری ( UX ) این است که طراحی یک سایت باید مبتنی بر نیاز کاربران باشد. در واقع همیشه از کلیدی ترین سوالات شما قبل از طراحی یک محصول باید این مورد باشد که این محصول قرار است چه ارزش پیشنهادی را به کاربر ارائه دهد تا کاربر از آن استفاده کند؟ اگر یک محصول نوعی ارزش را در زندگی کاربر ارائه ندهد، احتمال دارد که کاربر به مدت طولانی از آن استفاده نکند.
۶- قابل اعتماد یا Credible باشد
اعتبار یک محصول بسیار مهم است. اگر کاربر به یک وب سایت اعتماد نداشته باشد، از آن هیچ خریدی نخواهد کرد.
۷-در دسترس یا Accessible باشد
اگر کاربر نتواند به مقصد مورد نظر خود برسد، نمی تواند از کالاها یا خدمات ارائه شده در سایت استفاده کند. این جنبه از جنبه های تجربه کاربری ( UX ) سایت به طراحان گوشزد می کند که در طراحی تجربه کاربری محصولات مختلف نیازهای کاربران با نیازهای خاص را هم در نظر بگیرند تا محصول برای قشر وسیع تری از کاربران در دسترس باشد.
تفاوت تجربه کاربری و رابط کاربری (UX و UI)
طراحی UI و طراحی UX دو اصطلاح بسیار رایج در طراحی وب و برنامه هستند. با وجود تفاوت‌هایی که این دو مفهوم با هم دارند، در یک اصطلاح واحد طراحی UI/UX در کنار هم قرار می‌گیرند. به همین سبب توضیح تفاوت بین UI و UX کار دشواری به نظر می‌رسد.
بیشتر بخوانیم : رابط کاربری (User Interface) چیست ؟ چرا به رابط کاربری نیاز داریم؟
اما اکنون‌که شما می‌دانید تجربه کاربری ( UX ) چیست، بهتر می‌توانید مفهوم UI را نیز درک کرده و به تفاوت این دو اصطلاح با هم پی ببرید. UI مخفف واژه user interface است. این واژه به معنی طراحی رابط گرافیکی یک برنامه بوده و طیف وسیعی از مفاهیم و المان‌ها را در برمی‌گیرد.
مهمترین تفاوت تجربه کاربری و رابط کاربری (UX و UI) عبارت اند از :
- UI به‌طور خاص با دستگاه‌های دیجیتال و وب‌سایت‌ها و توانایی مردم در استفاده از آن‌ها سروکار دارد. این در حالی است که تجربه کاربر اصطلاحی است که به‌طور گسترده‌تری با یک نام تجاری ، محصول یا خدمات ارتباط برقرار میکند. ی
- تفاوت دیگر بین UI وUX در این است که UX بیشتر تلاش میکند احساس شما در خصوص استفاده از یک محصول یا سایت خوشایند باشد، این در حالی است که همت UI معطوف به ظواهر امر و زیبایی آن می‌شود.
- UX شامل مولفه‌هایی مانند تحقیقات بازار و شناسایی نیازهای کاربر است، در حالی که UI دارای اجزای طراحی هنری بیشتری است که به ظاهر و احساس تجربه کاربر مربوط می‌شود.
- UX بر مدیریت کلی پروژه از ایده پردازی تا توسعه و تحویل تمرکز میکند، در حالی که UI به طور خاص بر طراحی محصول نهایی تمرکز می کند.
آیا تجربه کاربری ( UX ) در سئو تاثیرگذار است؟
UX تاثیر بسیار زیادی بر سئو دارد. زیرا یکی از مهم ترین فاکتورهای گوگل در رتبه بندی، تجربه، رفتار کاربر نسبت به سایت است. پس می توان گفت از راه های کسب رتبه های بهتر در نتایج جستجو، بهبود تجربه کاربری از سایت است. پس اگر به سئو سایت خود اهمیت میدهید، برای بهبود UX باید تایم بگذارید.
